به عنوان يك جنگنده صادراتي ارزان قيمت در راستاي برنامه هاي كمك نظامي به كشورهاي هم پيمان آمريكا توليد شد. F-5 يك جت جنگنده دو موتوره كوچك با سطح بال كم و بهينه سازي شده جهت تعمير و نگهداري آسان بود. F-5 هيچگاه در مقياس وسيع توسط نيروي هوايي آمريكا به كار گرفته نشد ؛ اما به واسطه داشتن خصوصيات مشابه با MIG-21 ، از آن به عنوان هواپيما متخاصم ( در مانورهاي هوايي ) استفاده مي شد. F-5A ( كه 799 فروند از آن توليد شد) يك هواپيماي بسيار ابتدايي با حداقل تجهيزات بود ، حال آنكه F-5 E Tiger II ( كه 1166 فروند از آن توليد شد) داراي قابليتهاي بسيار بيشتري بود. نهايتاٌ هواپيماي اصلاح شده و تك موتوره F-5G با نام جديد F-20 توليد شد. دستكم 32 كشور F-5 را به كار گرفتند.
تاریخچه
در سال 1954 میلادی، شرکت نورث روپ تحقیقاتی را برای طراحی و ساخت جنگنده ای سبک وزن، کاملاً ارزان قیمت و با نگهداری آسان که بتواند حتی از فرودگاه های بسیار کوتاه نیز تیک آف نماید، آغاز کرد. پس از مدتی، برای اولین بار هواپیمای شکاری جنگنده ی فوق سبک اف-5 با لقب جنگنده آزادی متولد شد. این جنگنده، با وزنی خالی حدود 4 تن، می توان گفت که سبک ترین هواپیمای جنگنده امروزی به شمار می رود. مدل A این هواپیما توانایی های هوا به هوای بسیار کمی داشت و بیشتر قدرت خود را در بمباران و حمله به اهداف و مواضع زمینی نشان می داد. پس از این مدل، مدل B این جنگنده عرضه شد که قدرت نبرد هوا به هوای آن نیز افزایش یافته و بهبود هایی نیز پیدا کرده بود. این مدل، گونه ی دو سرنشینه این هواپیما بود که به منظور انجام ماموریت ها با دقت بیشتر توسط دو خلبان و همچنین امکان انجام تمرینات مدرسه های زمینی هوایی عرضه شد. این هواپیما، بیشتر برای منظورهای تمرینی معلم خلبان و دانشجو به وجود آمده بود که سال ها نیز در این نقش باقیمانده و خدمت نمود. همچنین، هدف دیگر طراحی این هواپیما، طراحی شکاری جنگنده ای با نقش برتری هوایی بود که در مقابل هواپیماهای تازه تولید شده میگ 21 که مشکلاتی را برای بعضی از کشورها ایجاد می نمودند، مقاومت نموده و آنان را به خوبی از صحنه نبرد به در کند. این جنگنده به دلیل وزن فوق العاده سبکش، توانایی بسیاری در انجام مانورهای هوایی دارد و به دلیل طراحی ویژه اش، هزینه به پرواز در آوردن این جنگنده تقریباً برابر با یک سوم هزینه وارد عمل کردن یک جنگنده اف ای-18 هورنت است.
مدل F-5E گونه ای بسیار بهبود یافته تر و قدرتمند تر است که بعدها طراحی و به کشورهای مختلفی از جمله ایران عرضه گردید و این هواپیما، هم اکنون نیز در نیروی هوایی جمهوری اسلامی ایران مشغول به خدمت بوده و در طی سال های جنگ تحمیلی استفاده های گسترده ای از آن به عمل آمد. این جنگنده از دو موتور توربوجت جنرال الکتریک J-58 با قدرت 4.080 پوند تراست استاتیک بهره می جوید که این میزان کشش، در نمونه Tiger II افزایش یافته است. حداکثر سرعت این هواپیما حدود 4/1 ماخ یا سرعت صوت بوده و دارای سرعت گشت زنی و کروزی معادل 97/0 ماخ می باشد. همچنین، حداکثر برد این جنگنده حدود 900 کیلومتر می باشد که این مقدار نیز با افزایش یا کاهش تسلیحات لود شده تغییر می یابد. طول این هواپیما حدود 15 متر و فاصله ی دو سر بال آن نیز 5/7 متر می باشد. این هواپیما در هنگام برخاست قادر است حداکثر وزنی معادل 9.300 کیلوگرم را با خود به پرواز در آورده و حمل نماید. همچنین این هواپیما می تواند تعداد 2 موشک حرارتی کوتاه برد سایدوایندر AIM-9 را در در دو نوک بال حمل کند در حالی که پنج مقر تسلیحاتی دیگر نیز در زیر بال ها و بدنه وجود دارد که انواع بمب های خوشه ای، موشک های هوا به هوای اضافی، تانک های بنزین و راکت های هدایت نشده می تواند در این پایلون ها لود یا نصب شود. همچنین این جنگنده، دارای قلاب مخصوص عملیات از روی ناو هواپیمابر نیز هست که امکاناتی گسترده تر به آن می بخشد.
 F-5E و مقایسه آن با F-5A:
بعد از مطالعه زیاد روی اصول آیرودینامیكی و امكانات پرواز هواپیماهای دیگر و تجاربی كه از F-5A بدست آمده بود نورث روپ تصمیم به انجام اصلاحاتی روی F-5A گرفت كه اولین آنها اضافه كردن رادار روی آن بود. بعد از آن استفاده از فلاپهای مانور كننده در دو طرف لبه ی حمله و عقب بال هواپیما است. این فلاپها سبب می شود كه هواپیما در زاویه ی حمله ی معین نسبت به نمونه ی قبلی دچار پسای كمتری گردد و تعادل خود را از دست ندهد و (برا)ی بیشتر بدست آورد بدون آنكه در كنترل هواپیما خللی وارد شود و در نتیجه استفاده از آنها F-5E میتواند در15000 پا 10.3 درجه در ثانیه بگردد و در صورتی كه F-5A و هواپیما عای مشابه در ثانیه 8.9 درجه میگردند و میزان گردش گود را نیز از 15.5 درجه در ثانیه به 17.5 درجه افزایش داده و شعاع گردشهای پایدار نیز از 4500 به 2800 پا كاهش یافته و به عبارت دیگر 38 درصد كم شده.با اضافه كردن یك ردیف كمپرسور به موتور بدون اینكه در شكل یا حجم آن تغییر زیادی داده شود 23 درصد به قدرت موتور آن افزوده شده است.
اصلاح موتور باعث گشته كه 15 اینچ به طول هواپیما و 16 اینچ به فاصله ی دو نوك بال اضافه شود.دهانه ی ورود هوا نیز بزرگتر شده تا ورود هوای بیشتر را امكان پذیر سازد. با افزایش حجم بدنه بر ظرفیت مخازن سوخت داخلی 570 پوند اضافه شده و همچنین از آسیب پذیری آن در مقابل آتش مسلسل جلوگیری شده. قدرت هر یك از موتورها در سطح دریا 5000 پوند است و در مصرف سوخت نیز كاهش قابل توجهی داده شده و تغییر عمده در موتور همان اضافه شدن یك ردیف كمپرسور است.
تغییرات فنی در موتور باعث شده كه موتور به اصطلاح زودتر جواب بدهد. و یا به عبارت دیگر زودتر دور بردارد.لذا طول باند لازم برای برخاستن از7300 پا به 5300 پا كاهش یافت. با كلیه تجهیزات برای رهگیری (دو سایدوینر و دو توپ) طول لازم برای بلند شدن با وزن 16050 پوند 2050 پا است سرعت اوجگیری نیز از 28700 پا در دقیقه به 31600 پا افزایش یافت. F-5E دارای شعاع عمل زیادتری نسبت به F-5A است. مثلا قادر است 3200 پوند بمب را در مسافت 400 مایلی بریزد و به پایگاه برگردد.
تاريخچه خدماتي F-5 TIGER II/Freedom Fighter در نيروي هوايي ايران
از جمله جنگنده هاييست كه با وجود سادگي يكي از محبوب ترين جنگنده هاي تاريخ هوانورديست كه در بيش از 32 كشور جهان براي مدت 40 سال به خدمت مشغول بوده و همچنان آينده قابل تصوري را پيش رو دارد با اين وجود اين جنگنده تنها در دو نبرد به شكل مهم شركت داشت نبرد ويتنام و نبرد هشت ساله ي ايران و عراق (كه شايد بايد بدون اغراق مهمترين توانايي اين جنگنده ي كوچك اما پرتوان را در خدمت ايران اين بزرگترين خريدار خارجي اين جنگنده دانست).
جنگنده ي F-5 در اصل بعنوان بمب افكن سبك در 1959 تكميل شد اين جنگنده با قابليت مانور پذيري فوق العاده ي خود همچنين قهرمان بيشترين توانايي غلتش حول محور طولي خود مي باشد.
F-5A/B Freedom Fighter
در يكم فوريه 1965 اولين گروه 13 فروندي F-5 شامل 11 فروند F-5A و 2 فروند F-5B تحويل شد تا اولين اسكادران F-5 در پايگاه يكم مهراباد جانشين جنگنده هاي قديمي F-84 Thunderjet در نقش ضربتي گردند تمامي جنگنده ها تا ژانويه همان سال عملا فعال شدند درنهايت دولت وقت 104 فروند F-5A و 32 فروند F-5B خريداري نمود اين جنگنده ها در نيروي هوايي (IIAF) از شماره 200-3 تا 400-3 سريال بندي شدند در پي جنگ ويتنام تحت تاثير ايالات متحده تعدادي از جنگنده هاي F-5A به ويتنام جنوبي واگذار شد(البته تعدادي از فانتوم هاي دي ما نيز موقتا در اختيار ويتنام قرار گرفتند كه هنوز موجود هستند).
در 1972 ايران اقدام به خريد تعداد بسيار زيادي F-5E براي جايگزيني مدلهاي قديمي كرد در پي اين ماجرا تعداد زيادي از F-5A به كشور هاي دوست همچون يونان و اردن و تركيه واگذار يا فروخته شد ولي F-5B براي منظور هاي آموزشي باقي ماندند.
هيچ اطلاعي از شركت جنگنده هاي F-5A/B باقيمانده در جنگ موجود نيست اما جنگنده هاي باقي مانده همگي از رده خارج شده اند(حدود 22 فروند F-5A/B در دو پايگاه هاي يكم و هفتم شكاري خاك ميخورند)
البته در طي برنامه ي جاري نيروي هوايي تحت برنامه سيمرغ F-5A به مدل B براي منظورهاي آموزشي در حال تبديل مي باشند.
Northrop F-5E/F Tiger II
پس از خروج انگلیس از خلیج فارس حکومت وقت تلاش گسترده ای را برای استفاده از این خلا قدرت آغاز نمود در این دوران خریدهای تسلیحاتی ایران از غرب شروع به رشدی فزاینده نمود در 1972 نیکسون از ایران دیدن کرد ش ا ه از این فرصت برای سفارش جنگ افزار و آغازی نوین برای همکاری های تسلیحاتی استفاده کرد.
در همین راستا در جولای همان سال ایران با استفاده از این نزدیکی روابط بعنوان اولین مشتری خارجی تعداد بسیار زیادی F-5E/F خریداری نمود.
تا ژانویه 1974 تعداد 28 فروند F-5F بعنوان اولین تحویلها تحویل نیروی هوایی ایران شد نهایتا تا 1976 تمامی 166 فروند F-5E/F تحویل گردید و در قالب 8 اسکادران عملیاتی مود بهره برداری قرار گرفت.
بدون شک نقش F-5E در پشتیبانی زمینی در کنار F-4 ها غیر قابل انکار است پس از شروع جنگ در سالهای اولیه نبرد ایران برتری هوایی را در دست داشت ولی با فرسایشی شدن نبرد و نبود قطعه شرایط سخت و سختر میشد بشکلی که به گفته برخی منابع در 1986 تعداد F-5E/F های عملیاتی به تعداد تنها 10 الی 15 فروند رسیده بود و نیروی هوایی روزانه 30 تا 60 سورتی را به سختی انجام میداد این شرایط با ورود موشکهای Matra R-550 با توان رهگیری فوق العاده خود و جنگنده های اتندارد سخت تر نیز شد در نتیجه تعداد بسیار زیادی از F-5 های آسیب دیده یا فریم های ناقص به انبار های نیروی هوایی منتقل گردیدند.
پس از پایان جنگ روند نوسازی شکلی سریع به خود گرفت جنگنده های ناقص یا آسیب دیده باز سازی شدند اکنون گفته میشود 60 تا 65 فروند F-5 همچنان در خدمت باشد.
Northrop RF-5A-35-NO Freedom Fighter
نیروی هوایی ایران اولین مشتری خارجی هواپیمای شناسایی RF-5A بود . به دنبال ورود به خدمت جنگنده های F-5A , F-5B و رضایت مسئولان و پرسنل نیروی هوایی از این جنگنده و همچنین احساس نیاز به یک جنگنده شناسایی مدرن ، نیروی هوایی ایران بر آن شد تا دست به خرید RF-5A بزند ، از این رو در سال 1967 ، ایران قراردادی برای خرید 16 فروند RF-5A منعقد کرد. از مجموع 16 فروند جنگنده تحویل شده ، 13 فروند از جنگنده ها نو بوده و توسط شرکت نورثروپ برای ایران ساخته شده بودند و 3 فروند نیز قبلا متعلق به USAF بودند . در قبل از انقلاب RF-5A ها در پایگاههای تهران ، تبریز ، همدان و شیراز مستقر بودند اما از مکان استقرار کنونی آنها اطلاع چندانی وجود ندارد .همانند سایر RF-5A های تولید شده ، RF-5A های ایرانی نیز از 4 دوربین KS-92 بهره میبردند که هر کدام از دوربین ها نیز خشابی 100 متری از نگاتیو داشت . کار خارج کردن دروبین ها و نگاتیو ها و پر کردن مجدد خشاب آنها را می شد در کمتر از 5 دقیقه انجام داد.
سرنوشت F-5 های ایرانی
شاید برای بسیاری سرنوشت F-5A نیروی هوایی پس از بازنشستگی جالب باشد نگاهی داریم به این سرنوشت:
ویتنام جنوبی
کلا 126 فروند F-5A از کشور های دوست آمریکا به نیروی هوایی ویتنام تحویل شد که شماری از این جنگنده ها را جنگنده های نیروی هوایی ایران تشکیل می داد.
یونان
در 1970 ایران 10 فروند F-5A و دو فروند F-5B را که قبلا در خدمت این نیرو بود به نیروی هوایی یونان تحویل داد البته به این تعداد باید 4 فروند دیگر که بعدها تحویل شد نیز اضافه نمود.
اردن
در 1970 نیروی هوایی ایران 30 فروند F-5A و 5 فروند F-5B را به نیروی هوایی اردن که شدیدا نیاز به باز سازی داشت تحویل داد اردن در آن زمان شدیدا به دنبال سفارش Mirage F-1CJ بود.
پاکستان
در 1971 نیروی هوایی ایران همچنین بدنبال کمک های تسلیحاتی به پاکستان یک اسکاردان F-5A به این کشور ارسال نمود البته این جنگنده ها هیچگاه در جنگ استفاده نشدند اولین 4 فروند اولیه در 16 دسامر 1971 تحویل گردیدند ولی دیگر بسیار دیر بود(برخی منابع از بازگشت این اسکادران به ایران خبر میدهند).
مغرب
بین سالهای 1960 تا 1970 تعدادی از خلبانان مراکشی(مغرب) در ایران آموزش می دیدند که در انتها 7 فروند F-5A نیز به نیروی هوایی این کشور تحویل شد به این تعداد احتمالا باید تعداد 4 فروندی که در طی آموزش تحویل شد نیز اضافه کرد.
اتیوپی
کلا سه فروند از F-5A های نیروی هوایی نیز به اتیوپی تحویل شد البته برخی گزارش ها حاکی از بازگشت 12 فروند F-5A و 2 فروند F-5B در 1986 است.
در اینجا به بررسی سری های تولیدی اف5 های تحویلی به ایران می پردازیم
F-5A Freedom Fighter
سری تولیدی F-5A-15-NO
سریالهای 8382/8392 تولیدی که از این میان سریالهای 8383,8385 بعدان به ویتنام منتقل گردید
سری تولیدی F-5A-20-NO
سریالهای 13354/13360 تولیدی
سری تولیدی F-5A-25-NO
سریالهای 10481/10484 تولیدی که از این میان سریال 10482 بعدا به ویتنام تحویل شد
سری تولیدی F-5A-30-NO
سریال های 10533/10544 تولیدی همچنین سریال 9155 که آخرین سری تولیدی برای ترکیه بود
سریالهای 9170/9176 و 9189/9192
سری تولیدی F-5A-35-NO
سریالهای 21212/21218 تولیدی
سری تولیدی F-5A-35-NO
سریالهای 22548/22550 تولیدی که این سری تنها برای ایران و لیبی تولید شد
سری تولیدی F-5A-40-NO
سریالهای 9047 و 9052,9053 و 9057 و 9059/9085 تولیدی
سری تولیدی F-5A-45-NO
سریالهای 7091,7095,7105 تولیدی این سری تنها به ایران و نروژ صادر شد
سری تولیدی F-5A-45-NO
سریالهای 7174/7177 تولیدی که کل تولید این سری رو تشکیل میدادن و تنها برای ایران تولید شدند
سری تولیدی F-5A-50-NO
سریالهای 1373/1382 تولیدی
F-5B Freedom Fighter
سری تولیدی F-5B-5-NO
سریالهای 8446,8447 تولیدی
سری تولیدی F-5B-10-NO
سریالهای 13385/13386 تولیدی
سری تولیدی F-5B-15-NO
سریالهای 10587/10588 تولیدی
سری تولیدی F-5B-20-NO
سریالهای 9233,9235,9236,9238,9240 تولیدی
سریالهای تولیدی F-5B-30-NO
سریالهای 9086,9091,9093 تولیدی
سریالهای تولیدی F-5B-35-NO
سریالهای 7089/7090 که این سری تنها سه فروند برای ایران تولید شد
سری تولیدی F-5B-40-NO
سریالهای 1608/1613 که این سری نیز تنها برای ایران تولید شد
سری تولیدی F-5B-50-NO
سریال 1613 تنها فروند تحویلی این سری بود
تمامی جنگنده ها از سریال 200-3 تا 400-3 سریال بندی شدند.
وضعیت کنونی
اين جنگنده ها از دوجنبه اهميت دارند اول آنكه بستر گسترش بسياري از طرح هاي بومي نيروي هوايي بحساب مي آيند و دوم آنكه در شرايطي كه ايران با كمبود هواپيماي آموزشي جت پيشرفته مواجه است استفاده ي بسياري از اين جنگنده ها مي نمايد.
همچنين در زمينه بازسازي اين جنگنده IRIAF اقدام به بهینه سازی رادار هاي APQ-159 جنگنده هاي F-5 خود نموده است اين رادار ها بردي بين 40 تا 60 كيلومتر را داراهستند همچنين اين جنگنده ها مي توانند براي ماموريت هاي هوابه هوا AIM-9P و R-60 يا PL-7 با خود حمل كند.
پروژه افق نیز در زمینه بهسازی رادارAPQ-159 هواپیمای جنگنده –بمب افکن F-5E به اجرا درآمده و بردکشف هوابرد آن از 32 به 64 کلیومتر و برد ردگیری آن از 16 به 40 کیلومتر افزایش یافته است . از امکاناتاعلام شده این برنامه باید به توانایی ردگیری زاویه ای تا 90 درجه , با توان بیشتر در تمیز هدف های چندگانهنزدیک به یکدیگر اشاره نمود . رادارAPQ-159 پیشتر فاقد توانایی ردگیری زاویه ای (off-boresight) بوده وفقط می توانست هدف های هوایی روبروی خود را ردگیری نماید . گفته می شود که با اجرای پروژه افق ,توانایی شلیک موشک های هوا به هوای راداری نیز برای F-5E فراهم شده است . در این صورت , جنگنده های F-5E نیروی هوایی کشورمان از این نظر در میان به کار گیرندگان این هواپیما در جهان منحصر به فرد خواهندبود. نوع موشک های راداری در نظر گرفته شده برای این هواپیما اعلام نشده ,ولی احتمالا AIM-7 اسپارو می باشد.
مدتهاست که بر روی بهینه‌سازی رادار و توان اویونیک اف-5 در ایران تلاش میشود که از جمله این تلاشها، نصب رادارهای پرقدرت N011 و N019 بر روی اف-5 های نیروی هوایی ارتش بوده است. بهینه‌سازی دیگر، بهبود عملکرد رادار فعلی اف-5 است که این هواپیما را قادر می‌سازد تا موشکهای هدایت رادار دوربرد AIM-7-E2 را حمل و پرتاب نماید. بزرگترین قابلیتی که توان اف-5 را بسیار بالا می‌برد، ایجاد قابلیت حمل و پرتاب همزمان موشکهای روسی و آمریکایی نظیر R-73 و R-60 ساخت ویمپل می‌باشد. قابلیت دیگر نیز، ایجاد توان شلیک موشکهای هدایت تلویزیونی AGM-65 ماوریک می‌باشد که ادعا شده توسط اویونیک ساخت داخل، به چنین توانی دست یافته است. (این پروژه چیزی شبیه امکانات اف20 را در اختیار می گذارد با این وجود هنوز تصویری از آزمایش اسپارو روی اف5 منتشر نشده که صحت این مطلب را تایید کند).
یکی از مشکلات کنونی این جنگنده ها کمبود موشک های AIM-9P/L سالم است چرا که با وجود دارا بودن تعداد بسیار زیادی از این موشک ها در سوله های نیروی هوایی ولی در واقع بسیاری از آنها به انتهای عمر عملیاتی خود رسیده اند .پروژه رعد اشاره نمود که به تجهیز جنگنده F-5E با موشک های هوا به هوای کوتاه برد و گرمایاب روسی ( R-60AA-8 آفید) مربوط می شود. گفته می شودکه یکپارچه سازی R-60 با F-5 امکانات قابلتوجهی را در مقایسه با AIM-9سایدوایندر به آن می بخشد. از جمله ویژگی های اعلام شده این موشک باید به توانایی درگیرشدن با هدف از تمام سمت های آن (all aspect) افزایش توان عملیاتی , حمله به هدف های زمینیدارای منبع حرارتی متمرکز , برد قابل توجه (7/5 کیلومتر) , هدفگیری سریع و قفل کردن روی هدف با استفاده ازرادار , اعلام تکمیل قفل شدن به صورت چشمی(تصویری)علاوه بر صوتی , اعلام وجود یا وجود نداشتن موشک بر روی هواپیما با استفاده از سیستم های کابین , پیشگیری از پرتاب نابهنگام و ایجاد تنوع در جنگ افزارهای هوابه هوای هواپیما اشاره نمود.
مدل ها:
نسخه تک سرنشین
N-156F : اولین مدل تولیدی تک سرنشین،سه فروند ساخته شد.
YF-5A : سه نسخه تولیدی اولیه یا ازمایشی با تحویل به نیروی هوایی امریکا به این نام نامگذاری شدند.
F-5A: نسخه تک سرنشین اف-5 فاقد رادار بود تا اینکه بعد از مدتی به رادار AN/APQ-153 مجهز شد.
F-5A (G) : نسخه ای از اف- 5 که مورد استفاده در نیروی هوایی سلطنتی نروژ بوده است.
XF-5A : طرحی از این جنگنده که برای تست استاتیک مورد استفاده قرار گرفت.
A-9 : نسخه ای از اف-5 که در اسپانیا مورد استفاده قرار گرفت.
F-5C Skoshi Tiger : 12 عدد F-5A که به مدت 4 ماه نیم در ویتنام مورد ازمایش قرار گرفته بودند.
F-5E Tiger II : نسخه تک سرنشین که در ان AN/APQ-159 جایگزین رادار AN/APQ-153 شده.
F-5E Tiger III : نسخه بروز شده از F-5E که مورد استفاده نیروی هوایی شیلی قرار می گرفت و رادار EL/M-2032 در ان جایگزین رادار اصلی .AN/APQ-159
F-5E/F: نسخه F-5E نیروی هوایی سوئیس با نشان F-5F که امروزه در موزه مرینگن ای اف بی نگهداری می شود.
F-5G : نسخه تغییر داده شد برای طراحی F-20 که با رادار General Electric AN/APG-67 مسلح شده بود.
F-5N : جنگده های بازنشسته شد نیروی هوایی سوئیس که مورد استفاده نیروی دریایی امریکا به عنوان هدف و جنگنده ازمایشی هستند.
F-5S :نسخه بروز شده F-5E که مورد استفاده نیروی هوایی جمهوری سنگاپور قرار می گیرد و به رادار FIR Girefo-F X-band مجهز شده و قابلیت شلیک AIM-120 AMRAAM را داراست.
F-5T Tigris : نسخه بروز شده اف-5 نیروی هوایی تایلند به وسیله اسرائیل که به رادرا EM/M-2032 مجهز است.
F-5EM : نسخه بروز شده اف-5 نیروی هوایی برزیل که به رادار Grifo-F ایتالیایی مجهز است.
F-5TIII : نسخه بروز شده اف-5 مورد استفاده در نیروی هوایی سلطنتی مراکش.
نسخه های شناسایی جنگنده F-5
RF-5A : نسخه تک سرنشین و اولیه که به تعداد 120 فروند ساخته شد.
(RF-5A (G : نسخه تک سرنشین شناسایی مورد استفاده نیروی هوایی سلطنتی نروژ.
RF-5E Tigereye : نسخه تک سرنشین شناسایی F-5E که به ایران،عربستان و مالزی صادر شد.
RF-5E Tigergazer : نسخه از F-5E شناسایی که مورد 7 بروز رسانی توسط ST Aerospace برای نیروی هوایی تایوان قرار گرفته بود.
RF-5S Tigereye : نسخه تک سرنشین شناسایی ازF-5S که مورد استفاده نیروی هوایی سنگاپور است.
AR-9 : نسخه مورد استفاده نیروی هوایی اسپانیا.
نسخه دوسرنشین
F-5-21 : نسخه دو سرنشین YF-5B.
YF-5B
F-5B : نسخه دو سرنشین رزمی نیروی هوایی جمهوری کره مجهز شده به رادار AN/APQ-157.
F-5B(G) : نسخه دو سرنشین اموزشی نیروی هوایی سلطنتی نروژ.
F-5D : نسخه ساخته نشده اموزشی.
F-5F Tiger II : نسخه دو سرنشین اموزشی F-5E Tiger که لغو شد.
F-5F Tiger III : نسخه اموزشی F-5F نیروی هوایی شیلی.
F-5T : نسخه بروز شده F-5F نیروی هوایی جمهوری سنگاپور.
F-5FM : نسخه اموزشی F-5F نیروی هوایی برزیل.
مشتقات
F-20 Tigershark
Northrop YF-17
نسخه های ایرانی F-5:
آذرخش: در سال 1378 نیروی هوایی ایران مدعی تولید این جنگنده گشت،البته بین آذرخش و اف-5 تفاوت چندانی دیده نمی شود.
صاعقه: نام جنگنده ایست که نیروی هوایی ایران تولید کرده است و از دو سکان عمودی بهره می برد،صاعقه شباهت هایی با YF-17 دارد و اطلاعاتی از ان منتشر نشده است.
سیمرغ: هنوز در مورد این پروژه حدس و گمانه هایی وجود دارد،هدف طرح فعال سازی ناوگان اموزشی اف-5 بوده است.
کاربران:
بحرین: نیروی هوایی بحرین تعداد 8 فروند F-5E و 2فروند F-5F را بین سال های 1985 تا 1985 خریداری کرده است.
بوتسوانا
برزیل: نیروی هوایی برزیل 57 فروند F-5E فعال دارد که تا 2015 فعال خواهند بود.
هندوراس
اندونزی: اندونزی تعداد 16 فروند F-5E را در سال 2005 بازنشسته کرده و بصورت ذخیره نگهداری می کند.
ایران: ایران بین 60 تا 75 فروند F-5E و F را در اختیار دارد،از 140 فروند اولیه.
اردن
کنیا
مکزیک: نیروی هوایی مکزیک از 8 فروند F-5E و 2 فروند F-5F بهره می برد.
مراکش: 33 فروند F-5A/B عملیاتی،9 فروند F-5E/F و 24 فروند F-5T.
جمهوری جین(تایوان): بین سال های 1973 تا 1986تعداد 308 فروند F-5E تحت لیسانس تولید کرده است.
عربستان سعودی: تعداد 110 فروند F-5E/F که خارج از سرویس هستند و برای مصارف اموزشی بکار گرفته می شوند.
سنگاپور
کره جنوبی
اسپانیا: تعداد 20 فروند F-5E اموزشی را داراست.
سودان
سویس
تایلند
تونس
ترکیه
امریکا
ونزوئلا
یمن
کاربران قبلی
اتریش
کانادا
شیلی
اتیوپی
یونان
مالزی
هلند
نروژ
فیلیپین
ویتنام جنوبی
امریکا
ویتنام
F-5A Freedom Fighter
نوع: F-5A
كشور سازنده : آمريكا
ماموريت : جنگنده
سال ورود به خدمت : 1963
سرنشين : 1 نفر
موتورها : 2 * 1800 kg G.E. J85-GE-13
سطح بال : 15.79 m2
طول بال : 7.70 متر
طول : 14.38 متر
ارتفاع : 4.01 متر
وزن بدون تسليحات : 3667 کیلوگرم
حداكثر سرعت : 1490 کیلومتر بر ساعت
برد : 15200 متر
سقف پرواز : 15200 متر
تسليحات : دو توپ 20میلیمتری
قيمت هر فروند : 5 ميليون دلار
Northrop F-5E Tiger II
نوع: F-5E
كشور سازنده : آمريكا
ماموريت : جنگنده
سال ورود به خدمت : 1973
سرنشين : 1 نفر
موتورها : 2 * 22.24 kN G.E. J85-GE-21A
سطح بال : 17.28 m2
طول بال : 8.13 متر
طول : 14.68 متر
ارتفاع : 4.08 متر
وزن بدون تسليحات : 4410 کیلوگرم
حداكثر سرعت : 1.64 ماخ
حداكثر برد : 2860 کیلومتر
سقف پرواز : 15790 متر
تسليحات : دو توپ 20میلیمتر
نظرات شما عزیزان:
|
منوی اصلی
تبادل
لینک هوشمند
<-PollName->
آمار
وب سایت:
نویسنده: 
