پس از اعلام برنده شدن طرح YF-22 در برنامه تولید جنگنده پیشرفته (ATF)، جنگنده ی F-22 موسوم به Raptor براساس نمونه ی اولیه YF-22 طراحی شد.

برنامه تولید F-22 ، پروژه‏ای در جهت ساخت جنگنده‏ی برتری هوایی نسل بعد است جهت مقابله سریع با هرنوع اقدام در هر نقطه‏ای از جهان. این هواپیمایی است كه باید به حریم هوایی دشمن نفوذ كند و قابلیت دید اول – شلیك اول را بر علیه اهداف گوناگون، داشته باشد. (First-look, First-kill)
مهمترین مشخصه ی F-22 کمتر دیده شدن در رادار دشمن، مانورپذیری بالا، سیستم های پروازی (آویونیک) یکپارچه شده و طراحی آیرودینامیک ویژه است که اجازه می دهد جنگنده بدون استفاده از پس سوز موتورها، به سرعت بالای صوت برسد. (عدم استفاده از پس سوز، امکان رهگیری هواپیما توسط دشمن را بسیار کم می کند)

ویژگی پنهان کاری (Stealth)
این مشخصه، کمک زیادی به بقا و ادامه ی نبرد F-22 می کند و باعث می شود تا دشمن نتواند اطلاعات مهمی از انجام عملیات توسط این جنگنده بدست بیاورد.

ویژگی یکپارچه سازی سیستم های پروازی (Integrated Avionics)
این مشخصه به خلبان F-22 کمک فوق العاده ای می‏کند تا اطلاعات بسیار دقیقی از وضعیت دشمن بدست آورد. این اطلاعات می‏تواند وضعیت پروازی جنگنده‏های دشمن، نحوه‏ی آرایش نیروهای زمینی، شناسایی سیستم‏های راداری منطقه و . . . باشد. ضمن اینکه سیستم‏های الکترونیکی پیشرفته‏ی F-22 این امکان را (به خلبان اف22) می‏دهد تا حتا از آرایش قبلی نیروهای دشمن آگاه شود. (Off-Board Information) این اطلاعات براساس حرارت برجای مانده از موتور وسائل نقلیه‏ی دشمن یا حرارت موشکها و مهمات شلیک شده بدست می آید.

نمایی از کابین دیجیتالی و بسیار پیشرفته ی F-22

سوپر کروز (Super cruise)
این مشخصه «افزایش دقت مهمات استفاده شده» است که (به اف22) این امکان را می‏دهد که با سرعت بیشتری از میدان نبرد خارج شود و بدین طریق امکان ضربه خوردن یا رهگیری توسط دشمن را کم می‏کند.

موتورها
اولین انتظاری و قابلیتی که از موتورهای F-22 می رود این است که بدون آنکه از پس‏سوز استفاده کند به سرعت فراتر از صوت دست یابد ضمن اینکه مصرف سوخت مناسبی در این حالت داشته باشد زیرا در سایر جنگنده ها، دست یابی به سرعتهای فراصوت، با استفاده از پس‏سوز ممکن می شود که همراه با مصرف سوخت بسیار بالاست. با این مشخصه، اف22، مدت زمان بیشتری می تواند پرواز کند.
البته این انتظار نیز (از موتورهای اف22) می‏رود که در پروازهای زیرصوت نیز عملکرد خوب خود را حفظ کرده و مصرف سوخت بسیار کمی نیز داشته باشند.

سیستم تغییردهنده خروجی موتور (تغییر بردار رانش)

اولین وظیفه‎ی تعریف شده برای F-22 نبرد هوایی است که برای این کار، حمل 6 موشک میان برد AIM-120C (آمرام) به همراه 2 موشک کوتاه برد AIM-9M (سایدوایندر) پیش بینی شده است.
برای نبرد هوا به زمین (Ground Attack)، اف22 با 2 عدد بمب هدایت شونده‏ی 1000 پوندی بسیار دقیق JDAM ، 2 موشک AIM-120C و 2 موشک AIM-9M تجهیز می‏شود.
(JDAM = Joint Direct Attack Munitions)
JDAM ها، بمب‎هایی هستند که به وسیله سیستم مکان یابی ماهواره ای (GPS)، هدایت می‎شوند. این بمبها، به اف22 این امکان را می‎دهند که در هوای نامناسب جوی (ابر، مه، برف و . . .) بتواند تکمیل کننده ماموریت (ناتمام مانده‏ی) جنگنده‏ی F-117 یا جنگنده‏ی JSF در حمله به اهداف زمینی باشد.
(JSF = Joint Strike Fighter)

F-22 در نگاه اول، جنگنده‏ای تمیز و عاری از مهمات به نظر می‎رسد. این مشخصه به دلیل آن است که مهمات در محفظه‏های مخفی داخل بدنه حمل می‎شوند و برخلاف سایر جنگنده‏ها، از محفظه‏های خارجی بدنه برای حمل مهمات در اف22 به طور معمول استفاده نمی‏شود. این ویژگی مهمی برای حفظ قابلیت پنهان کاری اف22 از رادار دشمن است. زیرا نصب مهمات باعث بازتابش امواج رادار دشمن شده و ویژگی پنهان‎کاری اف22 را از بین می‎برد. همچنین مخفی بودن مهمات، از میزان پسا (اصطکاک هوا) کم می کند امری که برای پرواز فراصوت بدون استفاده از پس سوز بسیار لازم است. کم شدن پسا، برد پروازی اف22 را نیز به میزان قابل توجهی افزایش می‏دهد زیرا باعث کاهش مصرف سوخت می‎شود.

اف22 همچنین چهار مقر حمل مهمات در خارج بدنه دارد که هرکدام می‏توانند تا 5000 پاوند بار را حمل کنند. در اف22، از یک طراحی منحصر به فرد در ساخت محفظه های خارجی (حمل بار) استفاده شده است که در جلو و عقب بدنه تعبیه شده اند، اتصال انتهای بدنه دارای اتصالهای الکتریکی، سوخت و هوا است. در این محفظه، مخزن سوخت 600 گالونی یا دو پرتاب کننده‏ی موشک به نام LAU-128/A بسته به نوع ماموریت، نصب می‎گردد.

دو حالت کلی برای محفظه های خارجی حمل بار در اف22 وجود دارد:
* چهار مخزن 600 گالونی حمل سوخت، بدون حمل سلاح. این پیکربندی برای وقتی استفاده می‎شود که برد پروازی زیاد مدنظر باشد یا قصد جابه‎جایی جنگنده مطرح باشد. برای حمل محفظه‎ی سوخت، از گیره‏ی نگدارنده‏ی مخصوصی به نام BRU-47/A در محل اتصال هر محفظه استفاده می‏شود.
* دو مخزن سوخت به همراه چهار موشک. این پیکربندی برای حالتی استفاده می شود که منطقه ی مورد عملیات ایمن، فضای منطقه تحت کنترل نیروهای خودی بوده و زمان بیشتری جهت پشتیبانی هوایی منطقه (CAP = Combat Air Patrol) مورد نیاز باشد. در این حالت نیز، مخازن سوخت خارجی به وسیله‏ی گیره‎ی BRU-47/A روی بدنه‏ی اصلی متصل می‏شوند، ضمن اینکه محفظه‎های خارج از بدنه‏ی اصلی هواپیما، به دو گیره‏ی پرتاب کننده‏ی موشک به نام LAU-128/A متصل می‏شوند.

همه‏ی موشكهایی كه در محفظه‏های خارجی نصب می‏شوند (دو موشك در هر مكان)، این قابلیت را دارند كه با انجام تغییرات فنی در داخل بدنه نصب شوند و با مهمات درونی یكپارچه شوند، اما نیروی هوایی به توانی بیش از آنچه (برای حمل مهمات) خواسته بود اعلام نیاز نكرده است.

فراز و نشیب های پردردسر F-22 قبل از ورود رسمی به خدمت
پیش از آنكه تیم سازنده‏ی نمونه‏ی اولیه‏ی YF-22 به عنوان برنده‏ی رقابت در طراحی جنگنده‏‎ی ATF انتخاب شوند، به مدت 54 ماه آزمونهای تست و خطا تحت این برنامه انجام داده بودند. آنها شدیدن درگیر رفع عیوب مختلف اف22 نظیر مشكلات بدنه، كاناپی و انجام تست‏های پروازی بر روی دو فروند نمونه‏ی اولیه‏‎ی YF-22 بودند.
نمونه‏ی اولیه‏ی موتورها، موتور YF119 ساخت «پرات اند ویتنی» و موتور YF120 ساخت «جنرال‏الكتریك» بودند كه در جریان برنامه‏ی ATF بارها مورد آزمایش قرار گرفتند.
برنامه‏های آزمون و خطا (dem/val) به تاریخ سپتامبر 1990 تكمیل شدند. كه همه‏ی این كارها توسط شركت بوئینگ در سیاتل، لاكهید در پالمدیل كالیفرنیا و جنرال‏داینامیكز در تگزاس اجرا و تكمیل شدند. همچنین نمونه‏های اولیه‏ی هواپیما (Prototype)، در محل شركت لاكهید در پالمدیل (Palmdale شهری در جنوب لوس‏انجلس و ایالت كالیفرنیا) مونتاژ شدند. امكانات مناسب آنجا نیز باعث شد اولین پرواز YF-22 در آن مكان انجام شود.
پس از آنكه مونتاژ و مدیریت كلی برنامه‏ی تولید هواپیما بر عهده‎ی شركت لاكهید گذاشته شد، ادامه‏ی برنامه‏ی YF-22 به جهت آزمایشات و تولید نهایی، به شهر ماریتا (Marietta = شهری در شمال غربی ایالت جورجیا) منتقل گشت.
F-22 دومین آزمایش مهم خود را در سال 1991 با موفقیت از پیش رو گذراند. در آن زمان، نیروی هوایی اعلام كرد كه به تعداد 548 جنگنده‏ی F-22 به ارزش هركدام 6/68 میلیون دلار نیاز دارد. پس رفع اشكال و تجدیدنظر نهایی هواپیما به تاریخ سپتامبر 1993، تعداد مورد نیاز نیروی هوایی، به رقم 442 فروند و به قیمت تخمینی هر فروند 6/71 میلیون دلار كاهش یافت. آن زمان قرار بود حداكثر تا پایان سال 2002، تمام این جنگنده‏ها جایگزین جنگنده‏های F-15 و F-16 های نیروی هوایی شوند.
قرارداد 55/9 میلیارد دلاری مهندسی، تولید و توسعه‏ی اف22، آگوست 1991 به تیم مهندسی شركت بوئینگ و لاكهیدمارتین واگذار شد. اما پیمانكار پس از مدتی ارزیابی، اعلام كرد كه این مبلغ باید تا حدود 11 میلیارد دلار افزایش یابد. تحت شرایط جدید پیمانكار، تیم اف22، طراحی هواپیما را تكمیل نمود و تجهیزات و خطوط تولید لازم برای ساخت این هواپیما را تهیه نمود و 9 آزمایش موفق هوایی و دو آزمایش بر روی زمین انجام داد.
یك تیم ارزیابی از ستاد مشترك نیروهای مسلح، كار بررسی بر روی برنامه‏ی تولید اف22، قیمت تمام شده و برنامه‏ی زمان‏بندی تحویل اف22 ها به نیروی هوایی را آغاز كرد. این تیم پس از مدتی اعلام كرد كه این جنگنده به زمان بسیار بیشتری برای مهندسی و تولید نهایی نیاز دارد. این امر به دلیل كاهش دادن میزان خطرپذیری این جنگنده در هنگام ورود به خدمت بود. زیرا در هنگام بررسی، به مشكلات ریز و درشتی در تولید این هواپیما پی برده بودند.
تیم ارزیاب، همچنین برآورد كرده بود كه كل مبلغ طراحی اولیه حدود ۱.۴۵ میلیارد دلار افزایش خواهد یافت. همچنین كل مبلغ تولید حدود 13 میلیارد دلار افزایش خواهد داشت. كه بدین ترتیب كل رقم تولید از 48 میلیارد دلار به 61 میلیارد افزایش می‏یافت مگر آنكه از هزینه‏های جانبی تولید كاسته می‏شد.
در نتیجه‎ی گزارشات تیم ارزیاب، برنامه‏ی تولید اف22 مورد تجدیدنظر قرار گرفت. از این رو می‏بایست رقم ۲.۲ میلیارد دلار به برنامه‏ی مهندسی مجدد و تولید نهایی اف22 اضافه می‏شد. ضمن اینكه این موضوع (تجدیدنظر در طراحی) باعث می‏شد كه برنامه‏ی زمان‏بندی جهت تولید نهایی، 12 ماه زیاد شود تا محصول نهایی بتواند بدون مشكل وارد خدمت شود.
برنامه‏ی مهندسی مجدد اف22، باعث شد سه فروند نمونه‏ای كه از قبل ساخته شده بودند، از سیستم حذف شوند و برنامه‏ی تولید، بسیار به كندی پیش رود. احتمال افزایش هزینه‏ها در تولید اف22، از طریق كاهش برخی هزینه‏های رسمی در بودجه پیش‏بینی شده بود.
فرماندهان عالی وزارت دفاع (پنتاگون)، برنامه‏ی تجدیدنظر اف22 را مورد ارزیابی قرار دادند. سپس به تاریخ 11 فوریه 1997 یاداشت رسمی در تایید تغییرات و تجدیدنظر انجام شده (بر روی اف22) از طرف پنتاگون صادر شد.
در گزارش نشریه داخلی وزارت دفاع كه هر 3 ماه یكبار منتشر می‏شود، در نشریه منتشره به تاریخ 15 می 1997 اعلام كرد كه تعداد كل اف22 مورد نیاز از 438 به 339 فروند كاهش یافته است. این امر به دلیل كند شدن تولید 70 فروند اولیه كه تنها 58 فروند از آنها ساخته شد و همچنین كند شدن تولید سالانه از 48 فروند پیش‏بینی شده به 36 فروند بود. زیرا وزارت دفاع آزمونهای مختلف و در شرائط گوناگونی از جنگنده‏های جدید به عمل می‏آورد و كم شدن تعداد اولیه، باعث كند شدن زمان آزمایشات مورد نیاز وزارت دفاع می‏گشت.
F-22 با طراحی و مهندسی مجدد، به تاریخ 7 سپتامبر 1997 اولین پرواز خود را باموفقیت انجام داد. آزمایشات اولیه‏ی پرواز كه در شهر ماریتا (ایالت جورجیا) انجام شده بود، به سال 2001 در پایگاه «ادواردز AFB» ادامه یافتند.
آهنگ ضعیف تولید اف22 در سال 1999 آغاز شد. سپس نرخ تولید هواپیما به 36 فروند در سال (2004) افزایش یافت و تا میزان تولید كلی به تعداد 339 فروند ادامه خواهد یافت، كه انتظار می‏رود كل این تولید به سال 2013 پایان یابد. همچنین اولین اسكادران عملیاتی در دسامبر 2005 وارد خدمت شدند.

پایان كار F-15
جنگنده‏های F-15 انبوهی از مشكلات و نواقص (نسبت به اف22) در سیستم‏‎های آویونیك دارند و هنگامی كه آخرین اف22 به سال 2013 وارد خدمت می‏‎شود، بهترین جنگنده‏ی F-15 عمری برابر 30 سال خواهد داشت. ولی انتظار می‏رود استفاده از F-15 های موجود در نیروی هوایی، به دلیل اقتصادی بودن، تا سال 2015 ادامه یابد ولی هیچكدام از 918 فروند جنگنده‎‏ی F-15 كه تا جولای 1992 در لیست اموال نیروی هوایی ثبت شده بودند، به دلیل غیراقتصادی بودن و افزایش هزینه‏های تعمیر و نگهداری، پس از سال 2014، در سرویس نخواهند ماند.

مشخصات فنی F-22
ماموریت: جنگنده‏‎ی برتری هوایی (جایگزین F-15)

سازندگان:
* Lockheed Martin Aeronautical Systems
مدیریت كل پروژه، طراحی بدنه و دماغه (Fuselage)، كابین و كاناپی، ورودی‏های هوای موتورها، طراحی محل اتصال بالها، طراحی قسمت عقب (بالچه‏ی عقب یا پره ماهی)، فلپها، شهپرها، چرخ‏ها و سیستم ارابه‏‎ی فرود و مونتاز نهایی قطعات هواپیما.

* Lockheed Martin Tactical Aircraft Systems
طراحی قسمت میانی بدنه، مدیریت طراحی محفظه‏های درونی حمل مهمات، طراحی سیستم «یكپارچه كننده‏‎ی ناوبری و سیستم جنگ الكترونیك» یا (INEWS)، طراحی سیستم‏های مخابراتی، ناوبری، شناسایی (CNI) و سیستم پشتیبانی از تسلیحات.
CNI = Communications, Navigation, and Identification
INEWS = Integrated Navigation and Electronic Warfare Systems

* Boeing
بالها، قسمت انتهایی بدنه (شامل طراحی قسمتهای مورد نیاز برای موتورها و اتصالات مربوطه)، سیستم رادار، آزمایش سیستم یكپارچه شده‏ی ناوبری، ساخت شبیه ساز آموزشی و مدیریت پروازهای آزمایشی.

* Pratt & Whitney
ساخت موتور F119-PW-100

* برخی پیمانكاران فرعی
Northrop Grumman و Hughes Radar Systems و Texas Instruments و Motorola
Kidde-Graviner Ltd و Allied-Signal Aerospace و Harris و Fairchild Defense
GEC Avionics و Lockheed Sanders و Kaiser Electronics و Digital Equipment Corp
Rosemount Aerospace و Curtiss-Wright Flight Systems و Dowty Decoto و EDO Corp
Lear Astronics Corp و Parker-Hannifin Corp و Simmonds Precision و Sterer Engineering
TRW و XAR و Hamilton Standard و Sanders/GE Joint Venture و Menasco Aerospace

پیشرانه
دو موتور توربوفن ساخت «پرات اند ویتنی» مدل F119-PW-100 با كشش هر موتور 35000 پاوند = 15875 كیلوگرم

طول هواپیما: 08/62 فوت = 90/18 متر
ارتفاع: 67/16 فوت = 08/5 متر
فاصله دو سر بالها: 5/44 فوت = 56/13 متر
سطح بالها: 840 فوت مربع = 03/78 متر مربع
فاصله دو سر بالچه‏های انتهایی: 29 فوت = 84/8 متر
حداكثر سرعت: 8/1 ماخ بدون پس سوز و در پرواز سوپر كروز = 5/1 ماخ
خدمه: 1 نفر

تسلیحات:
دو موشك كوتاه برد AIM-9 (سایدوایندر)
شش موشك میان برد AIM-120C (آمرام)
یك مسلسل 20 میلی‏متری
دو بمب 1000 پاوندی JDAM

اولین پرواز سری اصلاح شده: 7 سپتامبر 1997
شروع تحویل: سال 2002
تاریخ عملیاتی شدن: سال 2004

قیمت:
قیمت نوع اولیه = 8 / 102 میلیون دلار (برای 76 فروند از كل 362 فروند)
قیمت نوع اصلاح شده بدون ابتكار كاهش هزینه = 2 / 128 میلیون دلار (برای 70 فروند از كل 368 فروند)
قیمت نوع اصلاح شده با ابتكار كاهش هزینه = 4 / 92 میلیون دلار (برای 70 فروند از كل 368 فروند)

اف-۲۲ رپتور هواپیمای جنگنده نسل پنجم ساخت شرکتهای لاکهید و بوئینگ است که از فناوری رادارگریزی (Stealth) استفاده می‌کند. ایالات متحده تنها کشوری است که دارای این هواپیما است. در اصل اف-۲۲ به عنوان یک جنگنده برای برتری هوایی طراحی شده بود، اما دارای قابلیت‌های اضافی است که شامل حمله به زمین، جنگ الکترونیکی و اطلاعات سیگنال می‌باشد. لاکهید مارتین پیمانکار اصلی طرح است و تولید بیشتر بدنهٔ هواپیما، سیستم‌های سلاح و مونتاژ نهایی اف-۲۲ را به عهده دارد. برنامه بوئینگ شامل بال، بدنه، ادغام آویونیک، و تمامی سیستم آموزش خلبان و نگهداری سیستم است.

برای هواپیما اسامی مختلف F-22 و F/A-22 تعیین شده بود و بعدها وقتی به طور رسمی وارد سرویس USAF شد در ماه دسامبر سال ۲۰۰۵ به عنوان اف-۲۲ای نامیده شد. با وجود یک دوره رشد دنباله دار و پر هزینه، نیروی هوایی ایالات متحده آمریکا در نظر دارد از اف-۲۲ به عنوان یک جزء حیاتی برای آینده قدرت هوایی تاکتیکی ایالات متحده بهره گیرد

تصاویری از اف ۲۲ ای

مشخصات F-22A

نوع هواپیما: تک سرنشین
وزن هواپیما بدون بار: ۱۴۳۶۵ کیلوگرم
وزن هواپیما با بار: ۲۵۱۰۷ کیلوگرم
حداکثر وزن برخاستن: ۳۶۲۸۸ کیلوگرم

حداکثر سرعت: ۲۱۳۲ کیلومتر بر ساعت (۲ ماخ)
حداکثر سرعت مقرون به صرفه اقتصادی: ۱۸۲۵ کیلومتر بر ساعت (۱٫۷۲ماخ)

برد عملیاتی با داشتن ۲ مخزن سوخت خارجی: ۲۹۶۰ کیلومتر
شعاع عملیاتی:۷۵۹ کیلومتر
برد یکنواخت: ۳۲۱۹ کیلومتر
سقف پرواز: ۱۹۸۱۲ متر

فاصله بین ۲ نوک بال: ۱۳٫۵۶ متر
طول کلی بدنه: ۱۸٫۹۰ متر
ارتفاع هواپیما: ۵٫۰۸ متر
مساحت بال: ۷۸٫۰۴ متر مربع

تاریخچه :

به این جنگنده پرنده شکاری (Raptor) می گویند و در اصل وحشتناک ترین پرنده یی است که تاکنون در آسمان دیده شده است. ماموریت این هواپیما آن است که محدوده هوایی را که بر فراز منطقه نبرد قرار دارد، کنترل کند. این راهبرد گرچه ساده به نظر می رسد، اما کاملاً اثربخش است. نیروی هوایی ایالات متحده از این بابت به خود می بالد که در 40 سال اخیر هیچ سرباز نیروی زمینی امریکا توسط هواپیماهای دشمن کشته نشده است. این مدت زمان شامل جنگ ویتنام تا جنگ اول خلیج فارس می شود. دور کردن دشمنان امریکا از آسمان این کشور، وظیفه اصلی بعضی از هواپیماهای جنگنده ارزشمند مانند F-100 و فانتوم F-4 است. در 20 سال آخر قرن بیستم، هواپیمای آلفای نیروی هوایی امریکا به عنوان جنگنده برتر هوایی به شمار می رفت.

این هواپیمای دوموتوره که به نام F-15 عقاب شناخته می شود، نه تنها در انجام ماموریت اصلی خود موفق بوده است، بلکه در عملیات توفان صحرا در عراق نیز توانست 32 فروند از هواپیماهای جنگنده دشمن را در نبردهای هوایی سرنگون سازد. با این همه، جنگنده های ساخت کشورهای دیگر که توانایی های برابر و حتی بیشتری نسبت به F-15 دارند، در حال عملیاتی شدن هستند. ضمن آنکه نسل جدیدی از موشک های مرگبار نیز در این کشورها ساخته می شود. بدین ترتیب احتمال جلو زدن دیگران در این مسابقه تسلیحاتی وجود دارد. فرمانده سابق نیروی هوایی امریکا می گوید؛ «امریکایی ها دارای حق خدادادی در مورد برتری هوایی نیستند. بنابراین ما باید در این مورد سرمایه گذاری کنیم تا به هدف برسیم.»

میراث غرورآفرین :
با وجود برتری مستمر و بی چون و چرای جنگنده های امریکا در آسمان، نیروی هوایی این کشور از اواسط دهه 1970 در فکر ساخت یک هواپیمای جایگزین برای جنگنده های F-15 بود که در آن زمان ایده جدیدی به شمار می رفت. بررسی ها نشان داد که برای تسلط هوایی در قرن بیست و یکم به هواپیمایی نیاز است که بسیار سریع و فرز باشد و به خوبی مسلح شود، ضمن آنکه توانایی مخفی شدن را هم داشته باشد.
نیروی هوایی در سال 1968 پس از بررسی شش پیشنهاد مجزا قراردادی را برای ساخت دو مدل جدید هواپیمای جنگنده به امضا رساند. یکی از آنها به نام YF-22 قرار بود به وسیله شرکت لاکهید و با مشارکت بوئینگ و جنرال دینامیکس ساخته شود. هواپیمایی دیگر به نام YF-23 به وسیله Northrop و با مشارکت مک دانل داگلاس ساخته شد. موتور این هواپیماها برای ایجاد رقابت با شرکت های جنرال الکتریک و Pratt & Whitney سفارش داده شد. رقابت برای ساخت هواپیمای پیشرفته جنگنده تاکتیکی نیروی هوایی خیلی شدید بود. برنده این رقابت می توانست قرارداد ساخت بالغ بر 750 فروند هواپیما را به ارزش ده ها میلیارد دلار به دست آورد. تا سال 1990 دو فروند نمونه اولیه ساخته شده و با پروازهای آزمایشی که در پایگاه هوایی ادواردز واقع در کالیفرنیا انجام دادند، ارزشمند بودن خود را به نمایش گذاشتند. در آوریل 1991 نیروی هوایی امریکا طرح مشترک لاکهید - بوئینگ - جنرال دینامیکس را به عنوان برنده نهایی انتخاب کرد.

قدرت این هواپیما به وسیله یک جفت موتور F119 - PW-100 ساخت کمپانی Pratt & Whitney تامین می شد. مدل YF-22 به F-22 تغییر نام یافت. این هواپیما نه تنها به عنوان جنگنده برگزیده امریکا برای قرن بیست و یکم انتخاب شد بلکه پرچم دار فناوری برای تمام هواپیماهای توانمندی بود که پس از آن ساخته شد. آزمایش های مستمر پرواز و تونل باد باعث ایجاد اصلاحاتی در این طرح شد. در دسامبر 1993 ساخت قطعات برای نخستین هواپیمای پروازی F-22 آغاز شد. تقسیم کار به این منجر شد که قسمت های نرم افزاری و اویونیکی و ساخت بدنه عقب و بال ها توسط شرکت بوئینگ انجام شود. شاخه Fort Worth شرکت لاکهید، که در سال 1993 از جنرال دینامیکس خریداری شده بود، مسوولیت بدنه میانی و تسلیحات این جنگنده را بر عهده داشت. شرکتی که در آن زمان لاکهید ماریتا نام داشت (و اکنون لاکهید مارتین نامیده می شود) مسوولیت ساخت بدنه جلو، باله های عمودی و راستابیلاتور و چرخ ها و همچنین انجام اسمبلی نهایی را بر عهده گرفت.
در روز نهم آوریل 1997 و در حالی که پرچم ها برافراشته شده بود، اعضای کنگره امریکا دست می زدند، کارگران شادی می کردند و لبخند و شادمانی در همه جا دیده می شد، از نخستین فروند جنگنده F-22 حقیقی در کارخانه لاکهید مارتین واقع در ایالت جورجیا پرده برداری شد. جنرال فارگلمن می گوید که آن روز بزرگی برای امریکا بود. وی می افزاید؛ «ما هیچ علاقه یی نداریم که جهان را در کنترل خود درآوریم. بلکه ما اشتیاق زیادی داریم تا ببینیم که هیچ کس دیگری جهان را در کنترل خود نخواهد داشت.»

در آسمان :
هواپیمای F-22 آزمایش های پروازی خود را در ماه مه 1997 آغاز کرد. در نهایت، توسعه و پیش تولید مدل ها به آن افزوده شد و یک برنامه 5ساله آزمایش های پروازی و زمینی شکل گرفت تا در نهایت به تولید کامل رسید.
وزارت دفاع امریکا (پنتاگون) تلاش زیادی انجام داده است تا از هزینه های گزاف جنگنده F-22 بکاهد. این تلاش با کند کردن روند توسعه و کاهش تعداد هواپیماهای برنامه ریزی شده برای ساخت به 438 فروند شروع شده است. بسته به چگونگی محاسبه هزینه ها، قیمت هر فروند F-22 از 70 تا 198 میلیون دلار است. بدین ترتیب واقعاً برنامه گران قیمتی است. در اوایل سال 1999 کنگره امریکا تقاضای کاهش هزینه های تولید این هواپیما را داشت، با این همه همچنان بیش از یک میلیارد دلار بودجه برای توسعه مستمر آن اختصاص داد. بنابراین برنامه مذکور همچنان به حرکت رو به جلوی خود ادامه می دهد.
مساله این است که F-22 قرار بود با نسل جدید سلاح های شوروی سابق مقابله کند. اما در حال حاضر کشوری به نام اتحاد جماهیر شوروی وجود ندارد و تجهیزات نظامی روسیه کنونی نیز فقط به اندازه یی است که درگیری های داخلی خود را سرکوب کند. بسیاری از کارشناسان در واشنگتن، نیاز به ساخت F-22 را زیر سوال برده اند. پنتاگون نیز می خواهد هواپیمای تک سرنشین F/A-18E و دونفره F/A-18F را که به عنوان جنگنده نبردهای دریایی و به هورنت معروف هستند و همچنین جنگنده رزمی مشترک را توسعه دهد. اما تعدادی از نمایندگان کنگره که نمی خواهند هزینه چندانی را به این کار اختصاص دهند می گویند بودجه کافی برای انجام آن وجود ندارد.
در نهایت جنگنده F-22 دوام آورد و برنامه زمانی آن تغییر نکرد و تولید آن از سال 2000 آغاز شد و نخستین فروند این هواپیما در مدت زمان چهار سال عملیاتی شد. آخرین فروند آن در سال 2012 به نیروی هوایی تحویل داده می شود.

فناوری پیشرفته :
این هواپیمای جت که از حدود 15 تن (وزن دقیق آن محرمانه است) تتنیوم، آلومینیوم، ترکیبات پلاستیک حرارتی، خطوط فیبر نوری، سیلیکون، لاستیک و شیشه ذوب شده در یک بسته دوتایی ساخته شده است، بیش از 19 متر طول، 5/13 متر عرض و حدود 5 متر بلندی دارد. این پیچیده ترین هواپیمایی است که تاکنون از زمین بلند شده است. برای ساخت این پدیده شگفت انگیز قرن بیست و یک، نیروی هوایی امریکا تمام دانش خود را که در ساخت جنگنده F-117A، بمب افکن مخفی B-2 و حتی هواپیمای جاسوسی SR-71 کسب کرده بود، به کار گرفت. به دلیل شکل هندسی و موادی که انرژی رادار را منحرف کرده و جذب می کند، سطح مقطعی که از جنگنده F-22 در معرض رادار قرار می گیرد از مقدار مشابه آن در هواپیمای F-15Cکمتر است. انتشار امواج الکترونیک و اثر حرارتی آن نیز به حداقل رسیده است. در نتیجه این هواپیما می تواند از دید هواپیماهای دیگر یا تجهیزات زمینی مخفی شود و دشمن از وجود آن آگاه نخواهد شد، مگر آنکه موشک ها، بمب ها یا خمپاره های F-22 شروع به شلیک کرده و حضور خود را اعلام کند.

حتی اگر دشمن بتواند بر روی یک جنگنده F-22 متمرکز شود، چالش بعدی آن است که این هواپیما را بگیرد. هر یک از دو موتور F116-PW-100 حدود 35 هزار پوند نیروی کششی دارد که از تمام موتورهای جنگنده های کنونی بیشتر است و به این هواپیما که از لحاظ آیرودینامیکی فوق العاده است، این توانایی را می دهد که در سرعت های مافوق صوت و بدون هیچ گونه مشکلی پرواز کند. در نبردهای هوایی، سرعت پارامتر مهمی است و مقاومت سونیک F-22 به معنای آن است که این هواپیما می تواند در عمق قلمرو دشمن نفوذ کرده و به سرعت از آن خارج شود، در حالی که انتشار امواج مادون قرمز آن بسیار کم است. در مواقع ضروری خلبان می تواند پس سوز (afterburner) نیز به کار ببرد. جنگنده F-22 به طور رسمی یک هواپیمای کلاس ماخ2 (mach2 یعنی حدود 2 برابر سرعت صوت سرعت دارد) است، اما سرعت نهایی حقیقی آن محرمانه باقی مانده است.

جنگ الکترونیک :
هواپیمای F-22 یک سکوی الکترونیکی دارد که قابلیت های هواپیماهایی که در صحنه های فیلم های مهیج دیده می شود، در برابر آن هیچ است. این سکو شامل یک رادار آرایه یی فاری پیچیده و یک سیستم جنگ الکترونیک است که می تواند هرگونه تشعشع الکترونیکی از طرف دشمن را نشان دهد. این هواپیما همچنین یک دیتالینک (ارتباط اطلاعاتی) با آواکس و دیگر سنسورهای مستقر در آسمان دارد. جنگنده F-22 برای پردازش سیل اطلاعات تهدیدهای وارد شده، اطلاعات ناوبری و سیستم های هواپیمایی به کامپیوتری نیاز دارد که قابلیت پردازش 9 میلیارد عملیات در ثانیه را داشته باشد.

از آنجا که این هواپیما یک ماشین تک سرنشین است، لذا تفکر زیادی درباره فراهم ساختن اطلاعات مربوطه در نمایشگرهای توانمند آن، که تفسیر اطلاعات در آنها به آسانی انجام می شود، صورت گرفته است. یکی از مدیران این پروژه می گوید؛ «خلبان در نقطه مرکزی دنیای ما قرار دارد.» در نتیجه کابین خلبان دارای نمایشگری با زاویه پهن است که در بالای سرش قرار دارد. این نمایشگر که اختصاراً HUD نامیده می شود، سرعت و قدرت تصمیم گیری خلبانان را به شدت افزایش می دهد. سکویی از نمایشگرهای بزرگ و تمام رنگی که صفحات آن از جنس کریستال مایع است نیز در قسمت پایین کابین وجود دارد که بخش بزرگی از صفحه نمایشگر جلوی خلبان را دربرمی گیرد. صفحه نمایش اصلی با وسعت 8 اینچ مربع (حدود 50 سانتی متر مربع) یک نمایشگر وضعیت است و دیدگاهی را برای خلبان فراهم می سازد که چشم انداز گسترده یی از جهان پیرامون خلبان را برای او تامین می کند. اطلاعات ارائه شده شامل موقعیت خلبان و سایر هواپیماهای خودی است. هرگاه هواپیمای دشمن آشکارسازی شود، اطلاعات مربوط به آن شامل نوع، فاصله، جهت، ارتفاع، عدد ماخ (شاخص سرعت مافوق صوت) و سرعت نهایی آن بر روی صفحه ظاهر می شود. رایانه مستقر در کابین خلبان می تواند این هدف ها را به طور اتوماتیک اولویت بندی کرده و آنها را در فهرست اهدافی که باید به سوی آنها شلیک شود، به ترتیب اولویت ثبت کند. سرنشینان هواپیماهای F-22 (که در واقع خلبان های این هواپیماها هستند) می توانند اطلاعات لازم را بین صفحات نمایشگرهای خود رد و بدل کرده و آنها را به اشتراک بگذارند.

در نتیجه همه آنها اطلاعات جامعی از صحنه نبرد خواهند داشت و امکان برخورد بین آنها به حداقل می رسد. در سمت راست کابین، نمایشگر حمله قرار دارد که موقعیت هواپیماهای دشمن را که در برد موشک های مختلف F-22 قرار دارد، نشان می دهد. هنگامی که هدف برگزیده یی در برد این موشک ها قرار می گیرد، یک فرمان شلیک بر روی HUD و نمایشگر حمله ظاهر می شود. پس از آنکه موشک شلیک شد، نمایشگرها این سلاح را ردیابی می کنند تا وقتی که به هدف برخورد کند (یا احیاناً بدون برخورد به هدف از کنار آن رد شود). اگر هواپیمای دشمن از روی صفحه نمایشگر محو شود، خلبان دکمه یی را که بر روی اهرم کنترل کننده کنار او وجود دارد، فشار می دهد تا هدف بعدی را بگیرد. صفحه نمایش سمت چپ، نمایشگر دفاع نام دارد. این نمایشگر موقعیت هواپیماها و موشک های زمین به هوای دشمن، رادار آنها و پوشش برد موشکی آنها را نشان می دهد. هنگامی که موشک های دشمن شلیک شود، این نمایشگر آنها را ردیابی می کند. چهارمین صفحه نمایش که در زیر نمایشگر اصلی مرکز واقع شده است، اطلاعات مربوط به سیستم های هواپیمایی (از قبیل چک لیست ها و وضعیت سوخت) را برای خلبان تهیه می کند.

توپخانه مهیب :
اگرچه قرار است که جنگنده F-22 از ورود به نبردهای هوایی نزدیک خودداری کند، اما هرگاه لازم باشد، این هواپیما باید خود را به عنوان یک جنگنده کارآمد نشان دهد. این هواپیما نه تنها دارای سیستم اویونیکی هوشمند و نسبت بالایی از نیروی کشش به وزن هواپیما دارد، بلکه نازل های دوبعدی تشکیل بردار نیروی کشش را نیز دارد که قابلیت مانور آن را بیشتر می کند.
جنگنده های قبلی فاقد چنین قابلیتی بودند. امکان تشکیل بردار نیروی کشش، قابلیت بالایی از کنترل پیچش هواپیما (roll) را حتی در زوایای بزرگی از حمله به اندازه 60 درجه نیز فراهم می سازد و به خلبان این امکان را می دهد تا در سرعت های خیلی کم نیز هدف را نشانه گیری کرده و به سوی آن شلیک کند، بدون آنکه ترسی از احتمال از دست دادن کنترل داشته باشد.
خلبان F-22 زرادخانه مهیبی در کنار خود دارد. ترکیب اصلی برتری هوایی شامل دو سلاح کوتاه برد به نام Sidewinder و چهار موشک میان برد هوا به هوا است که به وسیله رادار هدایت می شود. همچنین یک خمپاره 20میلی متری چندلوله یی نیز در این انبار مهمات وجود دارد. تمام این تسلیحات در محفظه هایی که در بدنه هواپیما نصب شده است، قرار دارد. هواپیمای F-22 همچنین می تواند دو بمب هزارپوندی را حمل کند و با موشک های هوا به زمین و موشک های جست وجوگر رادار نیز مجهز شود. سلاح های دیگری نیز برنامه ریزی شده است.
جنگنده F-22 به عنوان هواپیمای اصلی حفظ برتری نیروی هوایی امریکا، انتظار می رود که در تمام نقاط جهان به کار گرفته شود. ظاهر سفید و خاکستری این جنگنده، شکوه خاصی به این پرنده شکاری می دهد.
یکی از افسران ارشد فرماندهی رزمی هوایی به نام سرهنگ اسکات آندرسون می گوید؛ «هیچ کس یارای مقابله با جنگنده F-22 را در هوا ندارد. اگر چنین فکری هم به ذهن کسی خطور کند، فقط یک بار می تواند آن را اجرا کند.»

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: